W ekosystemach leśnych aktywnej ochronie poddaje się te fragmenty, które zostały znacząco zniekształcone gospodarką ludzką. Jest to zespół działań mających przywrócić lasom właściwy, stosowny do siedliska skład gatunkowy oraz odpowiednią strukturę wiekową i przestrzenną, a stosuje się przy tym metody wypróbowane w praktyce leśnej. Dobór sposobów i intensywności ich stosowania zależny jest od stopnia przekształceń. Tam, gdzie są one niewielkie, poprzestaje się czasem na zabiegach chroniących poszczególne elementy biocenozy, na przykład stanowiska rzadkich roślin, lub siedliska rzadkich zwierząt).
Nieleśne ekosystemy lądowe to w ogromnej swej większości obszary o genezie związanej z użytkowaniem gospodarczym: dawne grunty orne, pastwiska i dawne ekstensywnie użytkowane łąki w dolinach rzecznych. Dzięki swej odrębności ekologicznej posiadają dużą wartość przyrodniczą przez powiększenie różnorodności flory oraz fauny Parku o gatunki związane z takimi siedliskami. Jednak bez dalszej ingerencji ponownie stałyby się powierzchniami pokrytymi lasem, tracąc swe dotychczasowe walory. Stąd poddawane są intensywnej aktywnej ochronie, głównie polegającej na hamowaniu wtórnej sukcesji leśnej (wykaszaniu i usuwaniu pojawiających się odnowień).
W ekosystemach wodnych podejmuje się aktywne działania mające na celu niedopuszczenie do zanieczyszczenia wód płynących ze źródeł zewnętrznych oraz usuwanie zanieczyszczeń stałych, naniesionych w okresach wezbrań wód.
Opracowanie:
RPN/DOP
Tekst: Andrzej Tittenbrun
Mapa: źródło „Materiały do projektu planu ochrony RPN”, 2011.