Kwiecień był pierwszym miesiącem w 2023 roku ze średnią miesięczną temperaturą niższą od przeciętnej z wielolecia. Wyniosła ona w Zwierzyńcu 7,7oC i była niższa od przeciętnej o 0,8oC i o 2oC wyższa od najchłodniejszego dotychczas kwietnia z roku 2021. Szczególnie chłodny był początek miesiąca, kiedy to średnia dobowa temperatura nie przekraczała 0oC (ryc. 1), a nocne spadki temperatury dochodziły do -5oC. Ostatnią noc z przymrozkiem odnotowano 28 dnia miesiąca, a najwyższą temperaturę (21,8oC) zarejestrowano 24 kwietnia.
Pod względem opadowym kwiecień był kolejnym, piątym już miesiącem z ponadprzeciętną miesięczną sumą opadów, wynoszącą 58,1 mm i była to wartość wyższa o prawie 7 mm od średniej z wielolecia. Odnotowano 12 dni z opadem znaczącym (co najmniej 0,5 mm) i 3 dni z opadem powyżej 10 mm. Najczęściej notowaną formą opadów był opad deszczu, ale maksymalny opad dobowy (28,9 mm) wystąpił w postaci opadu mieszanego deszczu i śniegu 27 dnia miesiąca. Pokrywa śnieżna wystąpiła dwukrotnie: 5 i 27 kwietnia i nie przekroczyła 2 cm grubości.
Ryc. 1. Warunki termiczno-opadowe w miesiącu kwietniu 2023 roku na podstawie danych ze stacji meteorologicznej RPN w Zwierzyńcu.
Wymienione powyżej zjawiska pogodowe w dalszym ciągu pozytywnie wpływały na odbudowę zasobów wód podziemnych i powierzchniowych oraz natężenie przepływu strumienia „Świerszcz”. Zwierciadło wody w głównym, kredowym poziomie wodonośnym, począwszy od 21 grudnia, podniosło się o niespełna 100 cm, a w przeciągu ostatniego miesiąca o 19 cm (ryc. 2.). Maksymalne stany odnotowane w końcówce miesiąca (-1575cm p.p.t.) były najwyższe w miesiącu kwietniu od 2013 roku. W utworach czwartorzędowych, lustro wody wahało się nieznacznie, ale pozostawało w strefie stanów wysokich. Natężenie przepływu strumienia „Świerszcz” w kwietniu nie było specjalnie zależne od panujących warunków atmosferycznych. Średni miesięczny przepływ strumienia „Świerszcz” wyniósł pond 54 l/s. Najniższy średni dobowy przepływ odnotowano 29 kwietnia – 45 l/s, a najwyższy 8 dnia miesiąca – 75 l/s. Także na torfowisku „Międzyrzeki”, w zlewni „Szumu”, poziom wód gruntowych był zbliżony od przeciętnego stanu dla miesiąca kwietnia (ryc. 3.).
Ryc. 2.Wykres wahań zwierciadła wody w piezometrze ujmującym wody poziomu kredowego w okresie XI 2011 – IV 2023 w zlewni Świerszcza z naniesionymi liniami granicznymi stanów.
Ryc. 3. Średni miesięczny poziom występowania zwierciadła wody w torfowisku Międzyrzeki oraz średni miesięczny przepływ strumienia Świerszcz przy Malowanym Moście w miesiącu marcu, w latach 2012-2023 (linie poziome oznaczają wartości średnie wieloletnie).
Dane klimatyczno-hydrologiczne w Roztoczańskim Parku Narodowym gromadzone są w ramach Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego GIOŚ oraz projektówbadawczych realizowanych przez Park zgodnie z planem ochrony.
Opracowanie: Roztoczańskie Centrum Monitoringu i Nauki
Tekst: Bogusław Radliński
Dane pomiarowe: Bogusław Radliński, Ewa Szpyra, Robert Stefański, Przemysław Stachyra
Fotografie: Przemysław Stachyra
