Archiwalna strona Roztoczańskiego Parku Narodowego.


Zapraszamy do naszej nowej strony: rpn.gov.pl


Nieleśne ekosystemy lądowe

 Fot. 1. Zalana dolina Wieprza w okresie wiosennych podtopień.

 Fot. 2. Torfowisko z łanem kwitnącej wełnianki.

Ekosystemy nieleśne dzięki swej odrębności ekologicznej posiadają istotną wartość przyrodniczą, w znacznym stopniu przyczyniają się do wysokiej różnorodności gatunkowej flory i fauny oraz zróżnicowania siedlisk, czego konsekwencją jest bogactwo różnorodnych zespołów roślinnych. Jednocześnie są ostoją gatunków roślin niemogących rozwijać się w warunkach ograniczonego dostępu światła, stanowią środowisko życia bezkręgowców związanych z tymi roślinami, są miejscem żerowania i bytowania kręgowców pogranicza lasów i przestrzeni otwartej, a szczególnie przedstawicieli awifauny. Bardzo ważna jest funkcja krajobrazowa tych ekosystemów, stanowią bowiem enklawy otwartej przestrzeni pośród zwartych obszarów leśnych, co w połączeniu z urozmaiconą rzeźbą stwarza niepowtarzalne piękno roztoczańskiego krajobrazu.

 

Obszary niezajęte przez zbiorowiska leśne mają w Roztoczańskim Parku Narodowym różną genezę. Najczęściej są to dawne grunty orne, pastwiska lub dawne ekstensywnie użytkowane łąki w dolinach rzecznych. Znacznie rzadziej występują w postaci zbiorowisk roślinności wilgociolubnej, usytuowanych w podmokłych obniżeniach terenu. Odrębną kategorię stanowią dawne wyrobiska (kamieniołomy), a także przekopy i inne tereny, które ze względu na sposób użytkowania zostały pozbawione szaty roślinnej (odlesione), w tym także obejścia osad ludzkich – istniejących, albo niedawno zlikwidowanych.

 

Obejmują 166,10 ha, stanowiąc 1,99 % powierzchni pozostającej w wieczystym użytkowaniu Parku, co przedstawia poniższa tabela:

Lp.

Zbiorowiska roślinne nieleśne i gatunki wskaźnikowe / kod siedliska Natura 2000

Powierzchnia (ha)*

1.

Roślinność wodna i szuwarowa

26,63

1.1

Zespół Lemno-Urticularietum vulgaris (rzęsa drobna i pływacz zwyczajny)

0,10

1.2

Zespół Phragmitetum australis (trzcina pospolita)

0,16

1.3

Zespół Acoretum calami (tatarak zwyczajny)

1,29

1.4

Zespół Glycerietum maximae (manna mielec)

0,34

1.5

Zespół Iridetum pseudoacori (kosaciec żółty)

0,11

1.6

Zespół Caricetum acutiformis (turzyca błotna)

0,51

1.7

Zespół Caricetum paniculatae (turzyca prosowa)

0,47

1.8

Zespół Caricetum rostratae (turzyca dzióbkowata)

0,21

1.9

Zespół Caricetum elatae (turzyca sztywna)

1,80

1.10

Zespół Caricetum gracilis (turzyca zaostrzona)

20,94

1.11

Zespół Caricetum vesicariae (turzyca pęcherzykowata)

0,29

1.12

Zespół Phalaridetum arundinaceae (mozga trzcinowata)

2,78

1.13

Zespół Sparganio-Glycerietum fluitantis (manna jadalna)

0,04

1.14

Zbiorowisko Carex vesicaria-Calamagrostis epigeios (turzyca pęcherzykowata, trzcinnik piaskowy)

0,15

1.15

Zbiorowisko Calamagrostis canescens (trzcinnik lancetowaty)

0,44

2.

Roślinność łąkowa

72,90

2.1

Zespół Filipendulo-Geranietum (wiązówka błotna, bodziszek łąkowy)

4,42

2.2

Zespół Lysimachio vulgaris-Filipenduletum (tojeść pospolita, wiązówka błotna)

1,44

2.3

Zespół Lythro-Filipenduletum ulmariae (krwawnica pospolita, wiązówka błotna)

0,20

2.4

Zespół Molinietum caeruleae (trzęślica modra)/6410

0,47

2.5

Zespół Angelico-Cirsietum oleracei (dzięgiel leśny, ostrożeń warzywny)

5,42

2.6

Zespół Scirpetum silvatici (sitowie leśne)

3,02

2.7

Zespół Epilobio-Juncetum effusi (wierzbownica błotna, sit rozpierzchły)

1,86

2.8

Zespół Arrhenatheretum elatioris (rajgras wyniosły)/6510

0,62

2.9

Zbiorowisko Holcus lanatus (kłosówka wełnista)

4,55

2.10

Zbiorowisko Phleum pratense (tymotka łąkowa)

1,13

2.11

Zbiorowisko Deshampsia caespitosa (śmiałek darniowy)

5,32

2.12

Zbiorowisko Lysimachia vulgaris (tojeść pospolita)

0,92

2.13

Zbiorowisko Molinia caerulea (trzęślica modra)

0,28

2.14

Zbiorowisko Festuca rubra (kostrzewa czerwona)

4,97

2.15

Zbiorowisko Poa pratensis-Festuca rubra (wiechlina łąkowa, kostrzewa czerwona)/6510

0,25

2.16

Zbiorowisko Festuca rubra-Lysimachia vulgaris (kostrzewa czerwona, tojeść pospolita)

0,91

2.17

Zbiorowisko Lysimachia vulgaris-Calamagrostis epigeios (tojeść pospolita, trzcinnik piaskowy)

0,19

2.18

Zbiorowisko Juncus effusus-Deschampsia caespitosa (sit rozpierzchły, śmiałek darniowy)

1,20

2.19

Zbiorowisko traw użytkowych

35,73

3.

Roślinność niskich muraw napiaskowych

6,32

3.1

Zespół Spergulo vernalis-Corynephoretum (sporek wiosenny, szczotlicha siwa)

0,44

3.2

Zbiorowisko Hieracium pilosella (jastrzębiec kosmaczek)

0,78

3.3

Zbiorowisko Hieracium pilosella-Festuca rubra (jastrzębiec kosmaczek, kostrzewa czerwona)

0,41

3.4

Zbiorowisko Agrostis capillaris-Hieracium pilosella (mietlica pospolita, jastrzębiec kosmaczek)

0,35

3.5

Zbiorowisko Agrostis capillaris (mietlica pospolita)

4,26

3.6

Zbiorowisko Nardus stricta (bliźniczka psia trawka)

0,08

4.

Roślinność torfowiskowa

5,81

4.1

Zespół Caricetum lasiocarpae (turzyca nitkowata)/7140

0,12

4.2

Zespół Sphagno-Caricetum rostratae (torfowce, turzyca dzióbkowata)/7140

0,38

4.3

Zespół Carici canescentis-Agrostietum caninae (turzyca siwa, mietlica psia/7140

0,59

4.4

Zbiorowisko Eriophorum vaginatum-Sphagnum fallax (wełnianka pochwowata, torfowiec odgięty)/*7110

1,49

4.5

Zespół Ledo-Sphagnetum magellanici (kontynentalne torfowisko wysokie)/*7110 (siedlisko priorytetowe)

1,92

4.6

Obniżenia na podłożu torfowym z roślinnością ze związku Rhynchosporion/7150

1,31

5.

Zbiorowiska roślinności antropogenicznej

36,14

5.1

Zespół Calamagrostietum epigei (trzcinnik piaskowy)

1,25

5.2

Zespół Dauco-Picridetum hieracioidis (marchew zwyczajna, goryczel jastrzębcowaty)

1,58

5.3

Zespół Trifolio-Agrimonietum (zbiorowisko okrajkowe)

0,41

5.4

Zbiorowisko Bromus inermis (stokłosa bezostna)

0,94

5.5

Zbiorowisko Brachypodium pinnatum (kłosownica pierzasta)

0,32

5.6

Zbiorowisko Elymus repens (perz właściwy)

16,01

5.7

Zbiorowisko Holcus mollis (kłosówka miękka)

9,75

5.8

Zbiorowisko Carex hirta (turzyca owłosiona)

0,31

5.9

Zbiorowisko Carex brizoides (turzyca drżączkowata)

3,14

5.10

Zbiorowisko Polygonum hydropiper (rdest ostrogorzki)

0,13

5.11

Zbiorowisko Rumex sanguineus (szczaw gajowy)

0,97

5.12

Zbiorowisko Solidago serotina (nawłoć późna)

0,25

5.13

Zbiorowisko Urtica dioica (pokrzywa zwyczajna)

0,70

5.14

Ziorowisko. Astragallus glycyphyllos (traganek szerokolistny)

0,25

5.15

Zbiorowisko Hypericum maculatum-Agrostis capillaris (dziurawiec czteroboczny, mietlica pospolita)

0,13

6.

Zbiorowiska roślinności leśnej i zaroślowej niezaliczone do powierzchni leśnej zalesionej

12,12

6.1

Wczesne stadium sukcesji olsu porzeczkowego (Ribeso nigri-Alnetum)

1,50

6.2

Wczesne stadium sukcesji łęgu jesionowo-olszowego (Fraxino-Alnetum)

0,24

6.3

Zbiorowisko Betula pendula-Agrostis capillaris (brzoza brodawkowata, mietlica pospolita)

0,48

6.4

Zbiorowisko Betula pubescens-Ulmus laevis (brzoza brodawkowata, wiąz szypułkowy)

0,16

6.5

Zbiorowisko Populus tremula (topola osika)

0,16

6.6

Zbiorowisko Alnus glutinosa (olsza czarna)

0,74

6.7

Zbiorowisko Betula pendula (brzoza brodawkowata)

0,94

6.8

Zespół Ribeso nigri-Alnetum (ols porzeczkowy)

2,42

6.9

Zespół Salicetum pentandro-cinereae (zarośla wierzby szarej i wierzby pięciopręcikowej)

2,82

6.10

Zbiorowiska zaroślowe

0,77

6.11

Zbiorowiska leśne

1,89

7.

Inne powierzchnie nieleśne

6,18

7.1

Pole

3,66

7.2

Ogród

0,69

7.3

Sad

0,08

7.4

Nieużytek

0,86

7.5

Okresowe zbiorniki wodne o zmiennej powierzchni

0,89

 

Razem

166,10

¹ – w przypadku układów mozaikowych, powierzchnie zbiorowisk podano według dominującego typu zbiorowiska.
- * siedliska priorytetowe sieci Natura 2000


 Mapa 1. Nieleśne zbiorowiska roślinne.  Mapa 2. Nieleśne zbiorowiska roślinne.


Opracowanie:
RPN/DOP
Tekst: Andrzej Tittenbrun
Mapy: źródło „Materiały do projektu planu ochrony RPN”, 2011.
Fotografie: Andrzej Tittenbrun