Gajówka Krzywe, od 1984 r. jest letnią bazą Roztoczańskiej Konnej Straży Ochrony Przyrody. Historia leśniczówki związana jest z gospodarką leśną Ordynacji Zamojskiej, „Krzywe" należało do Straży Kąty, która wraz ze Strażą Wólka Wieprzecka tworzyła Leśnictwo Kosobudy Rewiru Zwierzynieckiego. Ordynat, przebywając w pałacu w pobliskim Klemensowie, urządzał polowania. Leśniczówka została wybudowana w 1897 r. przez Franciszka Byka wg projektu Ignacego Aleksandra Szymańskiego. W czasie ostatniej wojny gajówka była miejscem spotkań partyzantów. Osada była także azylem dla ludności ukrywającej się przed okupantem. Układ przestrzenny osady przez ponad sto lat pozostał niezmieniony, zachował się sad owocowy, dawne pola, rosną stare jesiony, lipy, dęby i sosny wejmutki. Nie zmieniły się także surowe warunki życia w osadzie. Jan Zamoyski, ostatni Ordynat tak mówił o mieszkających tu ludziach: „ludzie ci byli związani z naturą bardzo nieraz głębokim odczuciem jej piękna, i sami przez to obcowanie zyskiwali wielką kulturę". W 2007 roku adaptowano leśniczówkę na potrzeby Roztoczańskiej Konnej Straży Ochrony Przyrody. Wyremontowano budynek wyposażając go w niezbędne sprzęty, w miejscu starej postawiono nową stajnię, pogłębiono studnię. Pomimo przeprowadzonych prac osada zachowała charakter leśnej osady zagubionej w lasach, bez prądu i jakichkolwiek udogodnień w której warunki bytowania są bardzo trudne.
Leśniczówka jest otwarta od lipca do września, można tu skorzystać z informacji turystycznej świadczonej przez Roztoczańska Konną SOP.
Stowarzyszenie Roztoczańska Konna Straż Ochrony Przyrody im. 25 Pułku Ułanów Wielkopolskich powstało w 1984 r. z inicjatywy Akademickiego Klubu Jeździeckiego. Są to studenci i absolwenci lubelskich uczelni, połączeni zamiłowaniem do koni i troską o przyrodę. Od 1984 r. RK SOP prowadzi akcje prewencyjno-informacyjne na terenie RPN. Działalność polega na patrolowaniu Parku i udzielaniu informacji. W 1989 r. stowarzyszenie obrało imię 25 Pułku Ułanów Wielkopolskich, na pamiątkę ostatniej szarży tej jednostki pod Krasnobrodem, kultywując tradycje kawaleryjskie. RK SOP zajmuje się prowadzeniem edukacji ekologicznej, kursów jeździeckich, prowadzi hipoterapię.
Opracowanie:
RPN/OEM
Tekst: Magdalena Kaproń
