Na przełomie wakacyjnych miesięcy dwa budynki Roztoczańskiego Parku Narodowego przeszły subtelną urbanistyczną metamorfozę. Wielkowymiarowe szyby okien Roztoczańskiego Centrum Naukowo-Edukacyjnego oraz Ośrodka Edukacyjno-Muzealnego – wiernie odbijające otaczającą rzeczywistość – zostały zabezpieczone specjalną folią antykolizyjną stając się tym samym szybami bezpiecznymi dla ptaków.
Skala problemu kolizji ptaków z elementami infrastruktury z roku na rok przybiera na sile. Zabójcze dla ptaków są nie tylko „szklane domy” ale również coraz to większe okna w naszych domach czy ekrany akustyczne wzdłuż dróg i autostrad. Tu mechanizm kolizji jest prosty: w szklanych powierzchniach bądź to odbija się obraz otoczenia bądź (w przypadku ekranów) przestrzeń przed i za „szkłem” wydaje się ptakom niczym nie przegrodzona. Ptaki giną również rozbijając się o linie napowietrzne, turbiny wiatrowe czy w zderzeniu z samochodami.
W Roztoczańskim Parku Narodowym problem śmiertelności ptaków w wyniku kolizji z dużymi oknami był obecny od wielu lat, co skłoniło Służby Parku do podjęcia starań (wspartych danymi z monitoringu) związanych z przeciwdziałaniem zabijania się ptaków o parkowe budynki. Wspomógł nas w tym Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie, finansując przedsięwzięcie, zaś realizacją zajęła się Fundacja Szklane Pułapki (https://szklanepulapki.pl/), która z powodzeniem stosuje sprawdzone i bardzo skuteczne metody ochrony ptaków przed śmiercią w wyniku kolizji ze szklanymi powierzchniami, i której członkowie okleili już nie jeden budynek w Polsce (w tym m. in. parków narodowych: Słowińskiego, Biebrzańskiego i Magurskiego). Warto przy tym zwrócić uwagę, że nie każdy rodzaj stosowanych dotychczas zabezpieczeń spełniał swoją funkcję. Dziś już wiadomo, dzięki specjalistycznym badaniom naukowym, że przyklejane na barierach dźwiękochłonnych sylwetki ptaków drapieżnych czy też poziome pasy - nie chronią przed kolizjami. Elementy systemu zabezpieczeń powinny być bowiem umieszczone na tyle blisko siebie, aby zniechęcić ptaki do przelatywania przez daną powierzchnię.
A jak te zabezpieczenia wyglądają? Zapraszamy do obejrzenia galerii towarzyszącej temu artykułowi oraz do odwiedzenia strony Fundacji i Roztoczańskiego Parku Narodowego, ponieważ każdy z nas może sprawić, iż istniejące lub nowo powstałe budynki mogą być bardziej przyjazne przyrodzie. A dodatkowym atutem tych skutecznych i tanich rozwiązań jest niecodzienny jeszcze i zaskakująco przyjemny dla oka design okien.
Zakup folii antykolizyjnych oraz ich montaż sfinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie na podstawie umowy dotacji nr 2/2021/D/OP zawartej 20 kwietnia 2021 roku.
Opracowanie: Roztoczański Park Narodowy, dział ochrony przyrody
Tekst: Klaudia Łopuszyńska-Stachyra
Zdjęcia: Przemysław Stachyra
