Czerwiec 2023 roku był kolejnym, po maju, suchym i stosunkowo chłodnym miesiącem. Ze średnią miesięczną temperaturą 17,0°C był chłodniejszy o 0,5°C od średniej wieloletniej dla tego miesiąca i cieplejszy o 2,3°C od najzimniejszego dotychczas czerwca roku 2001. Stosunkowo chłodna była pierwsza połowa miesiąca, kiedy to średnie dobowe temperatury utrzymywały się w okolicach 10°C, a w dniach od 3 do 5 czerwca temperatura spadała nocą poniżej 5°C (ryc. 1). Nie odnotowano dni upalnych z temperaturą maksymalną >30°C i nocy tropikalnych z temperaturą minimalną >20°C.
Ryc. 1. Warunki termiczno-opadowe w czerwcu 2023 roku na podstawie danych ze stacji meteorologicznej RPN w Zwierzyńcu.
Miesięczna suma opadów w Zwierzyńcu wyniosła 43,1 mm i była o 43 mm niższa od średniej wieloletniej dla tego miesiąca (o niespełna 50%). Odnotowano 7 dni z opadem deszczu >1 mm i tylko 1 dzień z opadem >10 mm. Maksymalny opad dobowy (13,8 mm) wystąpił 16 dnia miesiąca.
Miesiąc czerwiec zamyka pierwsze półrocze 2023. Pod względem termicznym było ono cieplejsze o 1°C od przeciętnego w wieloleciu 1998-2023, a deficyt opadów wyniósł 11 mm (3%).
W czerwcu postępował, trwający od końca kwietnia ubytek zasobów wód podziemnych i powierzchniowych. Zwierciadło wody w głównym, kredowym poziomie wodonośnym, w przeciągu miesiąca obniżyło się o 17 cm (ryc. 2.). W utworach czwartorzędowych spadek był na podobnym poziomie przy większej miesięcznej amplitudzie wahań. Wyraźnie zaznaczył się przejściowy wzrost retencji po okresie obfitszych opadów.
Ryc. 2.Wykres wahań zwierciadła wody w piezometrze ujmującym wody poziomu kredowego w okresie XI 2011 – VI 2023 w zlewni Świerszcza, z naniesionymi liniami granicznymi stanów.
Natężenie przepływu strumienia „Świerszcz” w czerwcu nie było zróżnicowane i wykazywało trend spadkowy. Średni miesięczny przepływ wyniósł 39 l/s. Najniższy średni dobowy przepływ odnotowano 29 czerwca – 32 l/s, a najwyższy 2 czerwca – 52 l/s.
Na torfowisku „Międzyrzeki”, w zlewni „Szumu”, poziom wód gruntowych (podobnie jak przepływ w Świerszczu) był już nieco niższy od przeciętnego stanu dla analizowanego miesiąca (ryc. 3.).
Ryc. 3. Średni miesięczny poziom występowania zwierciadła wody w torfowisku Międzyrzeki oraz średni miesięczny przepływ strumienia Świerszcz przy Malowanym Moście w czerwcu, w latach 2012-2023 (linie poziome oznaczają wartości średnie wieloletnie).
Dane klimatyczno-hydrologiczne w Roztoczańskim Parku Narodowym gromadzone są w ramach Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego GIOŚ oraz projektów badawczych realizowanych przez Park zgodnie z planem ochrony.
Opracowanie: Roztoczańskie Centrum Monitoringu i Nauki
Tekst: Bogusław Radliński
Dane pomiarowe: Bogusław Radliński, Ewa Szpyra, Robert Stefański, Przemysław Stachyra
Fotografia ilustracyjna: Przemysław Stachyra
