Listopad bieżącego roku minął bez anomalii pogodowych. Pod względem termicznym, ze średnią temperaturą wynoszącą 3,6°C, był chłodniejszy od średniej z wielolecia 1998-2022 zaledwie
o 0,1°C. Temperaturę maksymalną 15,5°C odnotowano 3 dnia miesiąca i była to jedyna doba z temperaturą przekraczającą 10°C. Po ciepłej pierwszej połowie miesiąca, 16 listopada (po przejściu frontu atmosferycznego) nastąpiło znaczne ochłodzenie z kulminacją 22 dnia miesiąca (ryc.1.). Chłodne były również ostatnie dwa dni listopada, kiedy to średnie dobowe temperatury nie przekroczyły -4°C, a minimalne wartości odnotowano na poziomie poniżej -9,5°C. Na Floriance w nocy z 29 na 30 listopada temperatura przy gruncie obniżyła się do -13,7°C.

Ryc. 1. Warunki termiczno-opadowe w miesiącu listopadzie 2023 roku na podstawie danych ze stacji meteorologicznej RPN w Zwierzyńcu.

Miesięczna suma opadów w Zwierzyńcu wyniosła 54,1 mm i była o ponad 9 mm wyższa od średniej wieloletniej dla tego miesiąca. Odnotowano 12 dni z dobową sumą opadu, przekraczającą 1 mm i 5 dni z opadem powyżej 5 mm. Maksymalny opad dobowy wystąpił 5 listopada i wyniósł 9,1 mm (ryc. 1.). Pierwszy opad śniegu odnotowano 18 listopada, a trwała pokrywa śnieżna utrzymywała się na gruncie przez ostatnie dwa dni miesiąca, z maksymalną grubością sięgającą 8 cm.

Październikowe i listopadowe opady, wpłynęły znacząco na stan zwierciadła wód gruntowych
i natężenie przepływu strumienia „Świerszcz”. Średni miesięczny poziom występowania wód podziemnych, jak i przepływ strumienia, utrzymał się na poziomie wartości średnich dla wielolecia 2012-2022 (ryc. 2. i 3.). Zwierciadło wód poziomu kredowego w zasadzie przestało opadać. Natężenie przepływu strumienia w przeciągu miesiąca było wyrównane i średnio wyniosło 35 l/s. Najniższy średni dobowy przepływ odnotowano 29 listopada – 30 l/s, a najwyższy 5 dnia miesiąca – 42 l/s.

Ryc. 2.Wykres wahań zwierciadła wody w piezometrze ujmującym wody poziomu kredowego w okresie XI 2012 – XII 2023 w zlewni Świerszcza, z naniesionymi liniami granicznymi stanów.

Ryc. 3. Średni miesięczny poziom występowania zwierciadła wody w torfowisku Międzyrzeki oraz średni miesięczny przepływ strumienia Świerszcz przy Malowanym Moście w listopadzie, w latach 2012-2023. Linie poziome oznaczają wartości średnie wieloletnie.

Dane klimatyczno-hydrologiczne w Roztoczańskim Parku Narodowym gromadzone są w ramach Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego GIOŚ oraz projektów badawczych realizowanych przez Park zgodnie z planem ochrony.

Opracowanie:

Bogusław Radliński

Dane pomiarowe: Bogusław Radliński, Ewa Szpyra, Robert Stefański, Przemysław Stachyra

Zdjęcie ilustracyjne: Przemysław Stachyra