Maj 2023 był kolejnym stosunkowo chłodnym wiosennym miesiącem. Ze średnią miesięczną temperaturą 12,7°C był chłodniejszy o 0,8°C od średniej wieloletniej dla tego miesiąca i cieplejszy o 1,7°C od najzimniejszego dotychczas maja z 2020 roku. Przez pierwszą chłodniejszą połowę miesiąca średnie dobowe temperatury utrzymywały się w przedziale 5 do 15°C (ryc. 1), a nocne spadki temperatury skutkowały przymrozkami. Czterokrotnie w ciągu miesiąca (1 oraz 8 do 10 maja) temperatura powietrza na wys. 2 m w Zwierzyńcu obniżyła się poniżej 0°C, osiągając wartość minimalną: –1,9°C. We Floriance, przy gruncie, 9 maja odnotowano najniższą temperaturą: -2,5°C, a ostatni przygruntowy przymrozek wystąpił 13 maja.
Ryc. 1. Warunki termiczno-opadowe w miesiącu maju 2023 roku na podstawie danych ze stacji meteorologicznej RPN w Zwierzyńcu.
Miesięczna suma opadów w Zwierzyńcu wyniosła 58,4 mm i była o ponad 23 mm niższa od średniej wieloletniej dla tego miesiąca (o niespełna 30%). Odnotowano 7 dni z opadem deszczu >1 mm i tylko 3 dni z opadem >10 mm (wszystkie w okresie pomiędzy 15 a 18 maja). Maksymalny opad dobowy (24 mm) wystąpił 17 dnia miesiąca.
Z końcem kwietnia zakończył się, trwający od grudnia ubiegłego roku, okres odbudowy zasobów wód podziemnych i powierzchniowych. Zwierciadło wody w głównym, kredowym poziomie wodonośnym, w przeciągu analizowanego miesiąca obniżyło się o 9 cm (ryc. 2). W utworach czwartorzędowych spadek był mniejszy przy większej miesięcznej amplitudzie wahań (15cm). Wyraźnie zaznaczył się przejściowy wzrost retencji po okresie obfitszych opadów.
Ryc. 2.Wykres wahań zwierciadła wody w piezometrze ujmującym wody poziomu kredowego w okresie XI 2011 – V 2023 w zlewni Świerszcza, z naniesionymi liniami granicznymi stanów.
Natężenie przepływu strumienia „Świerszcz” w maju było zróżnicowane i zależne od panujących warunków atmosferycznych. Średni miesięczny przepływ wyniósł 52 l/s. Najniższy średni dobowy przepływ odnotowano 7 maja – 39 l/s, a najwyższy 19 maja – 86 l/s.
Na torfowisku „Międzyrzeki”, w zlewni „Szumu”, poziom wód gruntowych był już nieco niższy od przeciętnego stanu dla miesiąca maja (ryc. 3).
Ryc.3. Średni miesięczny poziom występowania zwierciadła wody w torfowisku Międzyrzeki oraz średni miesięczny przepływ strumienia Świerszcz przy Malowanym Moście w miesiącu maju, w latach 2012-2023 (linie poziome oznaczają wartości średnie wieloletnie).
Dane klimatyczno-hydrologiczne w Roztoczańskim Parku Narodowym gromadzone są w ramach Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego GIOŚ oraz projektów badawczych realizowanych przez Park zgodnie z planem ochrony.
Opracowanie: Roztoczańskie Centrum Monitoringu i Nauki
Tekst: Bogusław Radliński
Dane pomiarowe: Bogusław Radliński, Ewa Szpyra, Robert Stefański, Przemysław Stachyra
Fotografia ilustracyjna: Przemysław Stachyra
