STACJA 1 - „DOM WE FLORIANCE”, 51 x 75,
(Wydanie Albumowe pierwsze 2009, str.41 )

Florianka Oli! Raj dzieciństwa! „On zawsze pozostanie / Święty i czysty jak pierwsze kochanie!/Ten kraj szczęśliwy, ubogi i ciasny /Jak świat jest Boży, tak on był nasz własny!/…/ Od lipy, której korona wspaniała / Całej wsi dzieciom użyczała cienia / Aż do każdego strumienia, kamienia,/ Tak każdy kątek ziemi był znajomy” (A. Mickiewicz, Epilog ). Franciszek Fejfer – Stankowski, dyplomowany ogrodnik1881 roku Szkoły Ogrodniczej Jerzego Aleksandrowicza prof. UW, ojciec Oli, on zaszczepił swoimdzieciom miłość do lasu, do drzew, do przyrody ojczystej. Od ojca przejęły wiedzę o dziejachzniewolonej ojczyzny: „O Matko Polsko! Ty tak świeżo w grobie / Złożona – nie ma sił mówić o tobie!” (jw. cytat AM, Epilog). Nie było Polski na mapach świata, trwały tragiczne, ale nie beznadziejne dlaPolaków, rozbiory RP Obojga Narodów: rosyjski zabór obejmował 82%, austriacki 11%, pruski 7%. Olażyła tą dramatyczną polską historią, chłonęła dzieje ORDYNACJI ZAMOJSKIEJ (OZ) wwojewództwie Bełskim na ziemi Chełmskiej Rzeczypospolitej, z renesansowym Zamościem – miastemidealnym i twierdzą, z odrodzeniowym założeniem architektonicznym Zwierzyńca i modrzewiową idealną Villa Restituta na łonie teatrum przyrody ROZTOCZA. Ojciec Oli przybył do Ordynacji Zamoyskich z Kresów, z guberni kijowskiej, gdzie był ogrodnikiem w majątku Sołtanówka. Tam w1887 roku ożenił się z Marią Knake, nauczycielką. Tam też narodziły się im córki Julia, Zofia, Janina, Maria a w 1897 syn Stanisław. W pamiętniku Franciszek Fejfer zanotował:

“1 maja (1900 r.) objąłem posadę ogrodnika szkółek leśno-ogrodniczych i jednocześnie podleśnego z miejscem zamieszkania we Floriance (...). W maju rodzina moja tj. żona z dziećmi i ciotką żony Faustyną Cetnarowską, na moje listowne wezwanie przyjechała z Ukrainy. Plenipotentem Ordynacji Zamojskiej był wtenczas p.Kubicki”.

Zarząd Główny Ordynacji znajdował się w pobliskim Zwierzyńcu. Rodzina zamieszkiwała dom na terenie folwarku Florianka, kiedy 25 września 1902 roku przyszła na świat Aleksandra. Ojciec Oli pełnił funkcję zarządcy folwarku, zakładał szkółki leśno-ogrodnicze we Floriance i na Chmielnisku w Zwierzyńcu. Materiał szkółkarski sprowadzano z Hiszpanii, Francji, Saksonii i oczywiście z całej Carskiej Rosji. Aklimatyzowano tu egzotyczne unikatowe drzewa i krzewy, np. korkowce amurskie pochodzące z Mandżurii, czy cypryśniki groszkowe z Japonii. Miało to związek z poborem Polaków do wojska na Daleki Wschód, na wojnę Carskiej Rosji z Japonią 1904 - 1905. Dla praktykantów szkółek Franciszek Fejfer -Stankowski do czasu I Wojny Światowej urządzał zimową porą konspiracyjne kursy wieczorowe z historii Polski, zapoznawał z osiągnięciami polskich uczonych etc. Robił to wbrew zakazom, ponieważ wówczas, na terenie guberni lubelskiej a także całego zaboru rosyjskiego 82% dawnej RP, nie wolno było prowadzić nauczania w języku polskim! Jak zapamiętała mała Ola, a co odnotuje później we wspomnieniach Aleksandra, w domu Fejferów było gwarno, uczono tu ponadto czytać i pisać dzieci wszystkich fornali a z czasem dzieci okolicznych wsi, dziewczęta uczono także robótek ręcznych. Matka Oli, Maria, była wszak nauczycielką. W czasie wojny w 1918 roku powstał w Zwierzyńcu Komitet Legionowej Opieki Wojennej. Członkami jego byli urzędnicy i oficjaliści OZ, wśród nich działał Fejfer. We Floriance ukrywali się legioniści, uciekinierzy ze Szczypiorna. Brat Oli, Stanisław Fejfer, student UW, wstąpił jako ochotnik do 7. Pułku Ułanów. W 1919 skierowany został na Białoruś, gdzie brał udział w ważnych bitwach. Był dwukrotnie ranny. Uczestniczył w wyprawie na Kijów 1920 roku w wojnie z bolszewikami, walczył z Konarmią Budionnego. Został odznaczony Krzyżem Walecznych. Jesienią jeszcze tego roku brat Oli rozpoczął studia na SGGW w Warszawie na wydziale leśnym, szedł śladami swego ojca. Tymczasem Aleksandra Fejfer uczęszczała do Gimnazjum 8. w Lublinie. W 1922 roku składa podanie o przyjęcie do Szkoły Sztuk Pięknych w Warszawie. Była to Jej świadoma decyzja, odpowiednio poprzedzona systematycznym ukierunkowanym rozwojem zainteresowań artystycznych. Aleksandra Fejfer kończy studia specjalizacją z grafiki u prof. Skoczylasa w 1930 roku. Dziejowy czas ofiarnego narodowego trudu odradzania się Polski lat dwudziestych to dla Aleksandry okres wytężonej nauki i pracy w Warszawie. Wielką radością były zawsze powroty do Domu i Dębu we Floriance.

Opracowanie:
Tekst: Michał Patyk